В Послании народу Казахстана от 2 сентября 2024 года Глава государства отметил: «Правительством осуществляется интернационализация высшего образования – в страну привлечены 23 известных зарубежных вуза. Надо оказать всяческое содействие их деятельности, в том числе путем поэтапного расширения госзаказа на подготовку специалистов».

Заключены партнерские соглашения с 34 зарубежными вузами. На сегодняшний день в стране функционируют 23 партнерских вузов Великобритании, Италии, Китая, России, США, Франции и Южной Кореи.
В 2025 году предстоит реализовать еще 11 соглашений.

На обучение в зарубежных партнерских вузах государством выделено 2 090 грантов для казахстанских студентов.

На сегодняшний день тысячи студентов получают образование по 34-м специальностям, в их числе такие ключевые направления, как педагогическое, инженерно-техническое, искусственного интеллекта.

На эти цели выделяются государственные образовательные гранты (совместные образовательные программы и программы двойного диплома) и средства инвесторов при поддержке государства в предоставлении условий для них.

Подбор зарубежных вузов-партнеров основывается на кадровой потребности в отдельных отраслях и запросах регионов.

Сотрудничество с ведущими зарубежными вузами ориентировано на подготовку специалистов по особо востребованным и дефицитным специальностям, как атомная отрасль, разработка «зеленого» водорода, обеспечение водной безопасности, не имеющих аналогов в Казахстане.

В рамках исполнения поручения Главы государства открыт филиал британского университета University Heriot Watt на базе Актюбинского регионального университета им. К.Жубанова по программам нефтяная инженерия, электроэнергетика, компьютерная инженерия.

Открыт филиал Российский химико-технологический университета им. Д.И.Менделеева на базе Таразского регионального университета им. М.Дулати для подготовки кадров в области химии и химических технологии.

Действует филиал Университета Гази (Турция) на базе Южно-Казахстанского педагогического университета по подготовке педагогических кадров.

Филиал Пекинского университета языков и культуры (КНР) работает на базе Международного Университета Астана.

Филиал Университета Квинс (Ирландия) на базе Университета Нархоз.

В рамках стратегии интернационализации высшего образования до 2025 года запущена стипендиальная программа для иностранных граждан, в том числе для лиц казахской диаспоры, не являющихся гражданами Республики Казахстан.

В 2024-2025 учебном году по стипендиальной программе для иностранных граждан в 37 вузах Казахстана принято 550 обучающихся (бакалавриат – 490, магистратура – 50, докторантура – 10). Стипендиальная программа включает бесплатное образование и ежемесячную стипендию.

Развитие образовательного туризма в Казахстане

На протяжении 30-ти лет функционирует международная стипендия «Болашак». По поручению Главы государства международная стипендия «Болашак» переориентирована в сторону технических, инженерных, медицинских и педагогических направлений.

За годы своего существования стипендия позволила более 12 727 казахстанцам получить образование в ведущих вузах мира, из них 55% обучались по гуманитарным направлениям, 36% – по инженерно-техническим, 7% – медицинским, 2% – культуры и искусства.

Выпускники обучались и проходили стажировку в более 400 ведущих зарубежных вузах более чем в 30 странах мира.

За 2024 год выпускники программы провели 213 тысяч медицинских операций, обучили 145 тысяч учащихся и студентов, опубликовали более тысячи научных работ.

В 2024 году доля иностранных студентов в контингенте вузов составила 15%, реализовано 245 программ двойного диплома с 97 университетами из 23 стран мира.

Количество иностранных студентов составило 31 400 человека из 93 стран, что на 4 600 человека больше, чем в 2023 году 26 800 студентов из 82 стран.

К преподавательской деятельности в вузы Казахстана привлечено более 1600 зарубежных экспертов.

В результате образовательных программ 2024 году в международный рейтинг лучших университетов мира QS World University Rankings 2024 вошли 21 казахстанских вузов.

«Необходимо существенно обновить содержание и методы преподавания вузовских дисциплин. Будущие учителя, врачи, агрономы, юристы, отраслевые специалисты в обязательном порядке должны обладать базовыми знаниями в области искусственного интеллекта», – Касым-Жомарт Токаев.

В реализацию поручения Главы государства научные организации и вузы страны обеспечены бесплатным доступом к международным базам данных.

Совместно с компанией Google запущены курсы Искусственному интеллекту для 5000 студентов из 15 вузов страны.

В рамках проекта онлайн образовательная платформы Coursera казахстанским студентам выделено 40 тысяч лицензий и выдано 153 тысяч сертификатов из 93 вузов.

Достигнуты договоренности с ведущими вузами Кореи и Китая по трансферу знаний и совместной подготовке специалистов.

По поручению Главы государства функционируют школы искусственного интеллекта на базе трех казахстанских вузов:

• В Кызылординском университете им. Коркыт-ата открыта школа искусственного интеллекта Сеульского национального университета науки и технологий.

• В Казахском национальном исследовательском техническом университете имени К.И.Сатпаева создан филиал City University of Hong Kong.

• В Восточно-Казахстанском техническом университете им. Д.Серикбаева на базе Мастерской Лу Бань открыт Международный исследовательский центр по ИИ и центр Умных технологий управления транспортом.

В отечественных вузах внедрены соответствующие курсы от международных технологических гигантов Google, NVIDIA, Huawei, Coursera и др.

Подписаны Меморандумы с Coursera, Google, Nvidia, «Huawei Technologies Kazakhstan» LLP, 01 Edu System, Binance Kazakhstan.

На базе технопарка AstanaHub запущены полномасштабные курсы для обучения преподавателей вузов по направлениям ИИ, охватывающие в программе 700 преподавателей из 47 вузов Казахстана.

В сфере искусственного интеллекта (ИИ) принят Межвузовский стандарт ИИ, 20 вузами разработаны 20 новых образовательных программ по ИИ.

Завершено обучение языковой модели KazLLM на основе 148 миллиардов токенов на казахском, английском, русском языках.

Модель разработана с участием команды Nazarbayev University, Казахский национальный университет им. аль-Фараби, Национальный научно-практический центр «Тіл-Қазына» имени Шайсултана Шаяхметова и др.

К разработке привлечены 117 экспертов, включая более 40 кандидатов наук, PhD и магистров исследовательских институтов и вузов.

Министерством представлено Главе государства пилотная программа по ИИ AI-Sana, направленная на всестороннее развитие навыков в области ИИ среди студентов всех уровней по приоритетным специальностям, охватывающего 100 тысяч студентов, которые будут обучаться искусственному интеллекту, программированию и стартап акселерации.

Мемлекет басшысы 2024 жылғы 2 қыркүйектегі Қазақстан халқына Жолдауында: «Үкімет жоғары білім саласын халықаралық білім беру кеңістігімен ықпалдастырып жатыр. Қазірдің өзінде елімізде шетелдің белгілі 23 жоғары оқу орны жұмыс жүргізе бастады. Оларға мейлінше қолдау көрсету керек. Атап айтқанда, маман даярлауға берілетін мемлекеттік тапсырысты біртіндеп көбейткен жөн», – деп атап өтті.

34 шетелдік жоғары оқу орнымен серіктестік келісімдер жасалды. Бүгінгі таңда елімізде Ұлыбритания, Италия, Қытай, Ресей, АҚШ, Франция және Оңтүстік Кореяның 23 серіктес жоғары оқу орындары жұмыс істейді. 2025 жылы тағы 11 келісімді іске асыру қажет.

Шетелдік серіктестік жоғары оқу орындарында қазақстандық студенттерге арналған 2 090 грант оқуға мемлекет бөлді.

Бүгінгі таңда мыңдаған студент 34 мамандық бойынша білім алады, оның ішінде педагогикалық, инженерлік-техникалық және жасанды интеллект сияқты негізгі бағыттар бар. Бұл мақсаттарға мемлекеттік білім беру гранттары (бірлескен білім беру бағдарламалары және қос диплом бағдарламалары) және мемлекеттің қолдауымен оларға жағдай жасау арқылы инвесторлардың қаражаты бөлінеді.

Шетелдік серіктес ЖОО-ларды іріктеу жекелеген салалардағы кадрлық қажеттілікке және өңірлердің сұраныстарына негізделеді.

Шетелдік жетекші жоғары оқу орындарымен ынтымақтастық атом өнеркәсібі, «жасыл» сутекті әзірлеу, Қазақстанда баламасы жоқ су қауіпсіздігін қамтамасыз ету сияқты аса сұранысқа ие және тапшы мамандықтар бойынша мамандар даярлауға бағытталған.

Мемлекет басшысының тапсырмасын орындау шеңберінде Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті базасында мұнай инженериясы, электр энергетикасы және компьютерлік инженерия бағдарламалары бойынша британдық Heriot Watt университетінің филиалы ашылды.

Химия және химиялық технологиялар саласында кадрлар даярлау үшін М.Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті базасында Д.И.Менделеев атындағы Ресей химия-технологиялық университетінің филиалы ашылды.

Педагогикалық кадрларды даярлау мақсатында Оңтүстік Қазақстан педагогикалық университеті базасында Гази университетінің (Түркия) филиалы жұмыс істейді.

Бейжің тіл және мәдениет университетінің (ҚХР) филиалы Астана халықаралық университеті базасында жұмыс істейді.

Квинс университетінің филиалы (Ирландия) Нархоз университеті базасында жұмыс істейді.

2025 жылға дейінгі жоғары білім беруді интернационалдандыру стратегиясы шеңберінде шетелдік азаматтарға, соның ішінде Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылмайтын қазақ диаспорасының өкілдеріне арналған стипендиялық бағдарлама іске қосылды.

2024-2025 оқу жылында шетелдік азаматтарға арналған стипендиялық бағдарлама бойынша Қазақстанның 37 ЖОО-да 550 білім алушы қабылданды (бакалавриат – 490, магистратура – 50, докторантура – 10). Стипендиялық бағдарлама тегін білім алуды және ай сайынғы стипендияны қамтиды.

Қазақстанда білім беру туризмін дамыту

«Болашақ» халықаралық стипендиясы 30 жыл бойы жүзеге асырылып келеді. Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша «Болашақ» халықаралық стипендиясы техникалық, инженерлік, медициналық және педагогикалық бағыттарға қайта бағытталды.

Осы жылдар ішінде стипендия 12 727 қазақстандыққа әлемнің жетекші жоғары оқу орындарында білім алуға мүмкіндік берді, оның ішінде 55%-ы гуманитарлық, 36%-ы инженерлік-техникалық, 7%-ы медициналық, 2%-ы мәдениет және өнер бағыты бойынша білім алды.

Түлектер әлемнің 30-дан астам елінде 400-ден астам жетекші шетелдік жоғары оқу орындарында оқыды және тағылымдамадан өтті.

2024 жылы бағдарлама түлектері 213 мың медициналық ота жасап, 145 мың білім алушы мен студенттерді оқытып, мыңнан астам ғылыми еңбектерін жариялады.

2024 жылы ЖОО контингентіндегі шетелдік студенттердің үлесі 15%-ды құрады, әлемнің 23 елінен 97 университеттермен 245 қос диплом бағдарламасы іске асырылды.

Шетелдік студенттер саны 93 елден 31 400 адамды құрады, бұл 2023 жылғы 82 елден 26 800 студентке қарағанда 4 600 адамға көп.

Қазақстанның жоғары оқу орындарына оқытушылық қызметке 1600-ден астам шетелдік сарапшы тартылды.

2024 жылғы білім беру бағдарламаларының нәтижесінде QS World University Rankings 2024 әлемнің үздік университеттерінің халықаралық рейтингіне 21 қазақстандық ЖОО кірді.

«Университет пәндерін оқытудың мазмұны мен әдісін айтарлықтай жаңарту қажет. Болашақ мұғалімдер, дәрігерлер, агрономдар, заңгерлер және салалық мамандар жасанды интеллект бойынша базалық білімді міндетті түрде меңгеруі керек», – деп атап өтті Қасым-Жомарт Тоқаев.

Мемлекет басшысының тапсырмасын іске асыру мақсатында еліміздің ғылыми ұйымдары мен ЖОО-на халықаралық дерекқорларға тегін қолжетімділік қамтамасыз етілді.

Google компаниясымен бірлесіп еліміздің 15 жоғары оқу орнының 5000 студентіне арналған жасанды интеллект бойынша курстар іске қосылды.

Coursera онлайн білім беру платформасы жобасы аясында қазақстандық студенттерге 40 мың лицензия бөлініп, 93 жоғары оқу орнынан 153 мың сертификат берілді.

Корея мен Қытайдың жетекші жоғары оқу орындарымен білім беру және мамандарды бірлесіп даярлау бойынша уағдаластықтарға қол жеткізілді.

Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша үш қазақстандық ЖОО базасында жасанды интеллект мектептері жұмыс істейді:

• Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінде Сеул Ұлттық Ғылым және технологиялар университетінің Жасанды интеллект және информатика мектебі ашылды.

• Қ.И.Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университетінде City University of Hong Kong филиалы ашылды.

• Д.Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан техникалық университетінде Лу Бань шеберханасының базасында ЖИ бойынша халықаралық зерттеу орталығы және көлікті басқарудың ақылды технологиялар орталығы ашылды.

Отандық жоғары оқу орындарында Google, NVIDIA, Huawei, Coursera және басқа да халықаралық технологиялық алпауыттарының тиісті курстары енгізілді.

Coursera, Google, Nvidia, «Huawei Technologies Kazakhstan» LLP, 01 Edu System, Binance Kazakhstan-мен меморандумдарға қол қойылды.

AstanaHub технопаркі базасында бағдарламада Қазақстанның 47 жоғары оқу орнынан 700 оқытушыны қамтитын ЖИ бағыттары бойынша ЖОО оқытушыларын оқытуға арналған толыққанды курстар іске қосылды.

Жасанды интеллект (ЖИ) саласында университетаралық ЖИ стандарты қабылданды, 20 ЖОО-мен 20 білім беру бағдарламасы әзірленді.

Қазақ, ағылшын, орыс тілдерінде 148 миллиард токен негізінде KazLLM тілдік модельді оқыту аяқталды.

Модель Nazarbayev University, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Шайсұлтан Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» Ұлттық ғылыми-практикалық орталығы және т.б. командасының қатысуымен әзірленді.

Әзірлеуге 117 сарапшы, оның ішінде 40-тан астам ғылым кандидаттары, PhD және зерттеу институттары мен жоғары оқу орындарының магистрлері тартылды.

Министрлік Мемлекет басшысына жасанды интеллект, бағдарламалау және стартап акселерациясын оқитын 100 мың студентті қамтитын басым мамандықтар бойынша барлық деңгейдегі студенттер арасында ЖИ саласындағы дағдыларды жан-жақты дамытуға бағытталған AI-Sana ЖИ бойынша пилоттық бағдарламаны ұсынды.

 «Доступное жилье – это не мечта, а реальность, которую мы обязаны создать для наших граждан», – Касым-Жомарт Токаев
Согласно поручению Главы государства, в 2024 году в Казахстане построено 18,96 млн кв. метров жилья, это рекордный показатель в жилищном строительстве за все годы независимости страны.
Так, по итогам 2024 года сдано 172 089 жилищ, из которых 39 064 – индивидуальные жилые дома. Среди регионов лидерами по темпам строительства стали город Шымкент, Павлодарская, Туркестанская и Кызылординская области.
2024 год стал поворотным моментом для жилищной политики Казахстана. В ноябре Главой государства подписан Закон о реформировании жилищного законодательства, который позволит усовершенствовать механизмы господдержки граждан по улучшению их жилищных условий. «Отбасы банк» будет трансформирован в полноценный институт развития, который станет заниматься постановкой на учет и распределением жилья среди нуждающихся граждан по принципу «одного окна». Реформа проведена с целью повышения прозрачности процесса распределения жилья очередникам.
Также в рамках данного закона порядка 71 тысячи граждан, проживающих в государственном жилье на правах аренды, получили возможность приватизировать свои квартиры. Большую часть владельцев арендного жилья составляют социально-уязвимые слои населения, ветераны ВОВ, лица с инвалидностью, многодетные семьи, дети-сироты и другие.
Более 20 тысяч квартир выкупили акиматы для нуждающихся граждан из социально-уязвимой категории, и уже около 13 тысяч семей впервые стали обладателями собственного жилья.
Кроме того, 2,6 млрд тенге выделено для 2300 граждан в виде жилищных сертификатов на покрытие первоначального взноса на ипотеку, 10,4 тысячам граждан назначены жилищные выплаты назначены жилищные выплаты на субсидирование части арендной платы за съем жилья.
В рамках госпрограмм «Наурыз» и «Отау» около 10 тысяч семей улучшили свои жилищные условия в 2024 году. На поддержку 64 тысяч семей государством выделен 1 трлн. тенге. Государство продолжит оказывать поддержку в субсидировании арендной платы и выдаче льготных ипотечных кредитов.
В 2025 году в стране будет построено 19 млн. кв. м. жилья или 175 тысяч жилищ, до 2029 года запланировано построить 111 млн. кв. м. жилья.
Министерство промышленности и строительства совместно с местными исполнительными органами активно реализуют поручения Главы государства, нацеленные на то, чтобы каждый казахстанец мог жить в достойных условиях.

«Қолжетімді баспана – арман емес, біздің азаматтарымыздың алдындағы міндетіміз», – Қасым-Жомарт Тоқаев.
Президенттің тапсырмасына сәйкес, 2024 жылы Қазақстанда 18,96 млн. шаршы метр тұрғын үй салынды. Бұл – Қазақстан тәуелсіздік алғаннан бері тұрғын үй құрылысындағы рекордтық көрсеткіш.
2024 жылдың қорытындысы бойынша 172 089 баспана пайдалануға берілді. Оның 39 064 жеке үй. Өңірлер арасында Шымкент қаласы, Павлодар, Түркістан және Қызылорда облыстары құрылыс қарқыны бойынша көш бастап тұр.
2024 жыл Қазақстанның тұрғын үй саясаты үшін бетбұрыс кезеңі болды. Қараша айында Президент «Тұрғын үй заңнамасын реформалау туралы» Заңға қол қойды. Ол азаматтардың тұрғын үй жағдайын жақсартуға мемлекеттік қолдау көрсету тетіктерін жетілдіреді. «Отбасы банкі» «Бір терезе» қағидаты бойынша мұқтаж азаматтар арасында тұрғын үйді тіркеу және бөлумен айналысатын толыққанды даму институтына айналады. Реформа тұрғын үй алу кезегіндегі азаматтарға баспана беру процесінің ашықтығын арттыру мақсатында жүргізілді.
Сондай-ақ осы заң аясында жалға берілетін мемлекеттік тұрғын үйлерде тұратын 71 мыңға жуық азаматқа пәтерлерін жекешелендіруге мүмкіндік берілді. Жалдамалы тұрғын үй иелерінің көпшілігі халықтың әлеуметтік осал топтары, ҰОС ардагерлері, мүгедектігі бар азаматтар, көп балалы отбасылар, жетім балалар және т.б.
Әлеуметтік осал топтары санатындағы мұқтаж азаматтар үшін әкімдіктер 20 мыңнан астам пәтер сатып алынды. Оның 13 мыңға жуық отбасы алғаш рет жеке баспананың иесі атанды.
Одан бөлек, 2300 азаматқа ипотека бойынша бастапқы жарнаны жабу үшін тұрғын үй сертификаттары түрінде 2,6 млрд теңге бөлініп, 10,4 мың азаматқа тұрғын үйді жалға алғаны үшін жалдау ақысының бір бөлігін жабу үшін тұрғын үй төлемдері субсидияланды.
«Наурыз» және «Отау» мемлекеттік бағдарламалары аясында 2024 жылы 10 мыңға жуық отбасы тұрғын үй жағдайын жақсартты. 64 мыңға жуық отбасын қолдауға 1 трлн. теңге бөлген. Мемлекет жалдау ақысын субсидиялау және жеңілдетілген ипотекалық несиелер беру бойынша қолдау көрсетуді жалғастырады.
2025 жылы елімізде 19 млн. шаршы метр немесе 175 мың тұрғын үй, 2029 жылға қарай 111 млн. шаршы метр салу жоспарлануда.
Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі жергілікті атқарушы органдармен бірлесіп Президенттің әрбір қазақстандықтың қолайлы жағдайда өмір сүруін қамтамасыз етуге бағытталған тапсырмаларын белсенді түрде жүзеге асыруда.