Алтын Астық

Ақмола облысында 2025 жылдың алғашқы бес айында тұтынушылардың құқықтарын қорғау, сауда саласын бақылау және баға тұрақтылығын қамтамасыз ету бағытында ауқымды жұмыстар жүргізілді. Бұл туралы өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен брифингте Сауда және тұтынушылардың құқықтарын қорғау департаменті басшының орынбары Самат Сайдалин мәлім етті.
Биылғы бес айда Департаментке 433 азаматтан өтініш келіп түскен. Шағымдардың 45 пайызы – сапасыз тауарларға, 20 пайызы – қызмет көрсету сапасына, 17 пайызы – электронды коммерцияға байланысты.
«Тұтынушылардың ең көп шағымы сапасыз тауарларға, көрсетілетін қызметтердің төмен сапасына және онлайн саудадағы заңсыз әрекеттерге қатысты болды», – деді департамент өкілі.
Мекеме деректеріне сүйенсек, барлық өтініштің 75 пайызы сотқа дейінгі тәртіппен оң шешімін тапқан. Нәтижесінде тұтынушыларға жалпы сомасы 19 миллион теңгеден астам қаржы қайтарылды. Сонымен қатар, 11 нұсқама беріліп, 11 әкімшілік іс қозғалған.
«Кәсіпкер де, тұтынушы да өз құқықтары мен міндеттерін білуі тиіс. Сондықтан біз тексерумен қатар, түсіндіру және оқыту шараларына да басымдық беріп отырмыз», – деді спикер.
Бүгінде әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына – ұн, нан, күріш, қант, май, ет, көкөніс және басқа 19 өнім түріне сауда үстемесі 15 пайыздан аспауы тиіс. Бұл талапты бұзу – әкімшілік құқық бұзушылық болып табылады.
«Біз тексеру барысында сауда үстемесін негізсіз көтерген 146 кәсіпкерлік субъектісін анықтадық. Оның 52-сіне жалпы сомасы 1,5 миллион теңгеден астам айыппұл салынды», – деді Самат Сайдалин.
94 кәсіпкерге ресми ескерту берілді. Бұл жұмыс өңірде құрылған делдалдық тізбекті қысқарту жөніндегі арнайы комиссиямен бірлесіп жүргізілуде.
Брифинг барысында 17 маусымнан бастап Көкшетау қаласында іске қосылған пилоттық жоба туралы да хабарланды. Жоба аясында атаулы әлеуметтік көмек алушы азаматтар азық-түлікті жеңілдікпен алу мүмкіндігіне ие болады.
«Цифрлық ваучер – бұл заманауи әрі адресті қолдаудың жаңа тетігі. Жоба eGov Mobile қосымшасы арқылы автоматты түрде жұмыс істейді, азаматтардан ешқандай өтініш талап етілмейді», – деп атап өтті спикер.
Жоба 17 қыркүйекке дейін жалғасады. Ваучер тек әлеуметтік маңызы бар азық-түлікке қолданылады және тауарларға делдалдық үстеме қосылмайды. Департамент алдағы уақытта тұтынушылармен тікелей байланыс орнату мақсатында облыс аудандарына шығып, қабылдаулар өткізуді, сондай-ақ цифрлық кері байланыс құралдарын енгізуді жоспарлап отыр.
«Біздің басты мақсат – азаматтардың тұтынушылық құқығын қорғап қана қоймай, әділетті сауда қатынасын қалыптастыру. Бұл үшін алдын алу, түсіндіру және жүйелі бақылау жұмыстары қатар жүргізілетін болады», – деді қорытындылады спикер.

Сегодня это глобальная индустрия, с миллиардными оборотами, официально признанная на уровне государств и университетов по всему миру — от Сеула до Стэнфорда. В Южной Корее он стал частью национального бренда. В США за достижения в киберспорте дают студенческие стипендии и визы. В Казахстане это движение только набирает силу — во многом благодаря частным инициативам.

Базалық зейнетақы 6,5 пайызға, ал ынтымақты зейнетақы 8,5 пайызға артты. Бұл өсім Ұлттық банк белгілеген инфляция болжамына сәйкес жүргізілді. Бұл туралы ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі мәлімдеді.

Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, 2023 жылдан бастап 5 жыл ішінде ең төменгі базалық зейнетақы мөлшері жыл сайын ұлғайып, 2028 жылға дейін күнкөріс минимумының 70 пайызына дейін жетеді, ал ең жоғары мөлшері 120 пайызға дейін өседі.

Министрлік мәліметінше:

2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап ең төменгі базалық зейнетақы мөлшері күнкөріс минимумының 65%-ынан 70%-ына дейін өсіп, 32 360 теңгені құрады;
Ең жоғары мөлшері 105%-дан 110%-ға дейін көбейіп, 50 851 теңгеге жетті.
2025 жылғы 1 маусымдағы жағдай бойынша Қазақстанда орташа жиынтық зейнетақы мөлшері 143 502 теңге, оның ішінде ынтымақты зейнетақы — 95 814 теңге, базалық зейнетақы — 47 688 теңге болды.

Базалық зейнетақы қалай есептеледі?

2018 жылдың 1 шілдесінен бастап базалық зейнетақы әр зейнеткерге жеке тағайындалады. Есептеуде адамның зейнетақы жүйесіне қатысу өтілі ескеріледі. Бұл өтілге:

1998 жылдың 1 қаңтарына дейінгі еңбек өтілі;
Міндетті зейнетақы жарналары төленген кезеңдер қосылады.
Егер зейнетақы жүйесіне қатысу өтілі 10 жыл немесе одан аз болса (немесе мүлде болмаса), базалық зейнетақы күнкөріс минимумының 70%-ына тең болады. Әр қосымша жыл үшін бұл көрсеткіш 2%-ға артады. Мысалы:

20 жылдық өтіл — 90%;
30 жыл және одан көп — 110% (максималды мөлшер).
Ай сайын БЖЗҚ-ға бірнеше мәрте жарна төленсе де, есептелетін өтіл бір ай болып саналады.

Министрлік ескертуі:

Қаншалықты тұрақты және толық көлемде міндетті зейнетақы жарналары төленсе, зейнет жасында базалық зейнетақы мөлшері де соғұрлым жоғары болады. Ал ынтымақты зейнетақы төлемі азаматтың 1998 жылғы 1 қаңтардағы еңбек өтіліне (кемінде 6 ай болуға тиіс) және зейнетке дейінгі кезеңдегі орташа айлық табысына байланысты есептеледі.

Бұған дейін елдегі зейнетақының орташа мөлшері туралы жазған едік.

Қазақстандық Артём Саркисян үздік ондыққа еніп, жетінші орынға ие болды. Ол медаль үшін өткен кездесуде жапониялық Кайто Стритске бір ғана шаншу айырмасымен есе жіберді – 14:15. Жанат Нәбиев 20-орынды иеленсе, Бақдәулет Құралбекұлы 31, Назарабай Саттархан 36-орынға тұрақтады. 

София Актаева Азия чемпионатын 8-орынмен аяқтады. Үздік сегіздікке өту жолында ол Олимпиада ойындарының қола жүлдегері, жапон спортшысы Сэра Азумадан басым түсті. Күлжан Түсіпбекова 28, Алёна Гноева 31-орынды еншіледі.

Еске сала кетейік, бұған дейін семсерлесуден Азия чемпионатына баратын Қазақстан құрамасы белгілі болғанын жазған едік.

Представители международной организации Global BOOK of RECORDS/GbR официально зарегистрировали огромный головной убор как рекорд и внесли его в новую Книгу мировых рекордов.