Креативті хабтар, қор және «e-Creative» платформасы: Қазақстанда креативті экономика қалай дамуда?

Креативті хабтар, қор және «e-Creative» платформасы: Қазақстанда креативті экономика қалай дамуда?

«Креативті индустрия экономикамызды өркендетуге тың серпін беретініне сенемін», – Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев.
 
Креативті индустрияны дамыту – мемлекеттік саясаттың басым бағыттарының бірі және бұл сала Мемлекет басшысының ерекше назарында. Экономиканың бұл стратегиялық маңызды секторы 2029 жылға дейінгі Ұлттық даму жоспарына енгізілген. Негізгі мақсат – саланы қолдауға арналған заңнамалық және институционалдық шараларға, инфрақұрылымды дамытуға, қазақстандық креативті өнімдердің импортын арттыруға бағытталған.
Биыл Мемлекет басшысы «Креативті индустрияларды дамыту туралы» Заңға қол қойды. Бұл құжат креативті саланы дамыту бойынша уәкілетті мемлекеттік орган мен жергілікті атқарушы органдардың құзыретін арттыруды қарастырады. Оның мақсаты – креативті индустрия өкілдерінің дамуына жағдай жасау.
Креативті экономиканы дамыту мақсатында Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігі арнайы шаралар пакетін әзірледі.
Биыл Үкімет жанынан Креативті индустрияларды дамыту қоры құрылмақ. Қордың негізгі міндеті – дарынды азаматтарды табу және қолдау, жобалар мен инфрақұрылымды дамыту, сондай-ақ қазақстандық креативті өнімдер мен қызметтердің экспортын алға жылжыту.
 Қор халықаралық нарыққа  шығаруға арналған креативті жобаларды дамыту үшін, түрлі қаржылық және қаржылық емес қолдау шараларын конкурс негізінде әзірлеп, іске асыратын болады.
Бұдан бөлек, Сенатта Қорды қаржыландыру тәртібіне қатысты лотерея билеттерінің сатылымынан түскен табыстың кемінде 3%-ын міндетті мүліктік жарна ретінде аудару нормасы қаралуда.
Сонымен қатар, Мәдениет және ақпарат министрлігі «Креативті индустрияға мемлекеттік қолдау көрсету және ынталандыру қағидаларын бекіту туралы» нормативтік-құқықтық актінің жобасын әзірледі. Бұл құжат креативті индустрия субъектілеріне қаржылық және қаржылық емес қолдау шараларын қарастырады.
Сонымен қатар «e-Creative» деп аталатын креативті индустрия өкілдерінің бірыңғай реестрі құрылмақ. Бұл онлайн-платформа қажетті мамандарды жылдам табуға, креативті индустрия субъектілерінің артуын қадағалауға, сондай-ақ отандық креативті өнімдер мен қызметтерді дамытуға арналған бизнес-процестерді автоматтандыруға мүмкіндік береді.
Сондай-ақ, креаторлар үшін нетворкинг және тәжірибе алмасу мақсатында 6 өңірде акселерациялық бағдарлама өткізу жоспарланған.
Креативті индустрияны дамытудың басты бағыттардың бірі – креаторларға арналған инфрақұрылым құру. Президент тапсырмасына сәйкес, Қазақстанның ірі қалаларында креативті хабтар жүйелі түрде ашылып жатыр. Қазіргі уақытта Астана, Алматы, Түркістан, Шымкент, Атырау, Қызылорда, Петропавл, Ақтөбе, Семей, Өскемен, Ақтау және Жезқазған қалаларында 12 хаб жұмыс істеп тұр. 2025 жылы тағы 8 хаб ашу жоспарланған.
Креативті өнімдер мен қызметтер – ерекше, жаңашыл әрі адамның құнды еңбегінің жемісі. Мемлекеттің басты міндеті – зияткерлік меншікті қорғау және оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету. Осы бағытта Дүниежүзілік зияткерлік меншік ұйымымен (ДЗМҰ) тығыз әріптестік орнатылды: оқыту семинарлары мен тренингтер өткізіліп тұрады. Сонымен қатар, ДЗМҰ, ҚР Сыртқы істер министрлігі және Әділет министрлігімен бірлесіп, отандық креативті сала өкілдеріне арналған білім беру платформасын іске қосу жоспарлануда.
Креативті тауарлар мен қызметтерді коммерциялауды қолдау мақсатында оларды Қазақстандағы белгілі бір банкке тиесілі маркетплейсте орналастыру туралы келісім жасалды.
2024 жылы Қазақстандағы креативті индустрия саласы бойынша айтарлықтай жетістіктер болды.  Атап айтсақ, ел Global Innovation Index-2024 халықаралық рейтингінде «Креативті тауарлар мен қызметтер» көрсеткіші бойынша 93-орыннан 65-орынға көтерілді. Бұндай серпінді өзгеріс жүйелі жұмыстар мен мемлекеттік қолдаудың нәтижесінде жүзеге асты.
Министрліктің алғашқы міндеттерінің бірі – креативті сала өкілдерін көлеңкелі экономикадан шығару болды. Осы мақсатта 40 түрлі креативті қызмет арнайы салық режиміне енгізілді. Бұл бизнес барлық салық түрлерінен (КТС, ЖТС, ҚҚС) босатылып, оған бірыңғай салық төлеуге мүмкіндік берді. Атап айтсақ, жеке кәсіпкерлер (ЖК) 2-4%, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер (ЖШС) 8% мөлшерде салық төлейді.
Нәтижесінде, салық жеңілдіктерінің арқасында креативті индустрия саласында жұмыспен қамтылғандар саны мен тіркелген субъектілер саны 15%-ға артты, яғни 6 мыңға көбейді. Бүгінгі таңда бұл салада 45 597 субъект жұмыс істейді, онда 135 мың адам еңбек етеді.
2024 жылы Алматы облысында Energo University негізінде Қазақстандағы алғашқы Креативті индустриялар паркі және Астанада Бибігүл Төлегенова атындағы алғашқы креативті мектеп ашылды.
Зияткерлік және шығармашылық ресурстарды қолдау мен оларды коммерцияландыру ұлттық стратегияның ажырамас бөлігіне айналды. Болашақта креативті индустрия экономикалық дамудың негізгі қозғаушы күшіне айналуы мүмкін. Бұл сала жаңа жұмыс орындарының ашылуына, инновациялардың дамуына, мәдени әралуандыққа, әлеуметтік инклюзияға және тұрақты дамуға ықпал етеді.
Қазақстандық креаторлардың жетістігі ел имиджіне оң әсерін тигізеді. Бұл  саладағы танымал есімдер мемлекеттің жаһандық деңгейде танылуына ықпал етеді. Мысалы, Димаш Құдайберген, Иманбек Зейкенов (DJ Imanbek), режиссерлер Тимур Бекмамбетов, Айсұлтан Сейітов, Әділхан Ержанов, «Ирина Кайратовна» жобасы, суретшілер Қанат Нұртазин, Ескендір Өтепбаев, Сәуле Сүлейменова сынды есімдерді атауға болады. Олар – әлемдік деңгейде өз өнерімен танымал болған қазақстандық креативті индустрияның жарқын өкілдері.

Рубрика: Архив | Комментарии к записи Креативті хабтар, қор және «e-Creative» платформасы: Қазақстанда креативті экономика қалай дамуда? отключены

10 номер 17 марта 2025

Рубрика: Архив | Оставить комментарий

Ілгерілеуге бастаған алты жыл: Қазақстан орнықты даму жолында

Таяу күндері Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың ел тізгінін қолына алғанына алты жыл толады. Осы уақыт ішінде Қазақстан коронавирус пандемиясынан бастап жаһандық геосаяси шиеленістерге дейінгі көптеген сын-қатерге қарамастан, экономикалық дамуда елеулі нәтижелерге жетті.

2024 жылдың соңында ЖІӨ 288 миллиард долларды құрады. Жан басына шаққандағы ЖІӨ 14 мың доллардан асты. Қазақстан табысы жоғары елдер тобына едәуір жақындады.

Мемлекет басшысы мұнайдан тыс салаларды дамытуға басымдық бере отырып, экономиканы әртараптандыруды кезек күттірмейтін маңызды міндет ретінде айқындады. Аталған жұмыстың нақты нәтижесін қазірдің өзінде көріп отырмыз – шикізаттық емес салалар экономикалық өсудің қозғаушы күшіне айналуда. 2019-2024 жылдар аралығында өңдеу өнеркәсібінде өндіріс көлемі 31,4%-ға, құрылыста 96,3%-ға өсті. Жалпы өнеркәсіп құрылымында өңдеуші кәсіпорындар өз үлесі бойынша өндіруші сектормен теңесті.

Тек 2024 жылдың өзінде өңдеу өнеркәсібінде жалпы құны 1,3 триллион теңге болатын 180 инвестициялық жоба іске асырылды. Нәтижесінде, аталған секторда соңғы онжылдықтағы ең жоғары көрсеткішке – шамамен 6% өсімге қол жеткізілді. Алты жыл ішінде машина жасау секторындағы өндіріс үш есе өссе, өнеркәсіптік өндірістің жылдық орташа өсімі 20,3%-ды құрады.

Нақты сандарда, 2018 жылы 30 мың бірлікті құраған жеңіл автомобильдердің саны 134 мың бірлікке дейін жетті. Сол сияқты жүк автомобильдері бойынша да алты еседен астам – 7,1 мың бірлікке дейін, автобустар бойынша жеті есеге, яғни 2,9 мың бірлікке дейін, арнайы техника шығару шамамен үш есеге, яғни 711 бірлікке дейін өсім тіркелді.

Президент тапсырмасы бойынша мұнай-газ химиясын қарқынды дамыту қолға алынды. Еліміз шикізатты экспорттаудан оны терең өңдеуге біртіндеп бет бұруда. Полимерлер, композиттік материалдар, химиялық реагенттер өндіріліп жатыр. Мұның барлығы – әртүрлі салаларда сұранысқа ие қосылған құны жоғары өнімдер. Ірі жобалардың бірі – Атырау облысында іске қосылған KPI зауыты бүгінде полипропилен өндірісін жолға қойды. Зауыт өзінің қуаттылығы жағынан Орталық Азиядағы осындай өндіріс орындарының ішіндегі ең ірі кәсіпорын саналады.

Астықтың былтырғы рекордтық өнімі ауыл еңбеккерлерін мемлекеттік қолдау шараларының тиімділігін көрсетеді. Алты жыл ішінде агроөнеркәсіп кешенін субсидиялауға 2,5 триллион теңге бөлінді, бұл ауыл шаруашылығы жалпы өнімінің 1,8 есеге, яғни 8,3 триллион теңгеге дейін өсуіне ықпал етті. Ауыл шаруашылығында жұмыспен қамтылған бір адамға шаққанда еңбек өнімділігі бес жыл ішінде екі есе өсіп, 4,2 миллион теңгеге жетті. Ал, азық-түлік өндірісінің көлемі 2,1 есе ұлғайды.

Отандық тауар өндірушілерді қолдау – Мемлекет басшысы басымдық берген негізгі бағыттың бірі. Мемлекеттік сатып алуда машина жасау, металлургия, құрылыс, жеңіл және химия өнеркәсібі, сондай-ақ азық-түлік тауарлары бойынша тек қана қазақстандық өндірушілерден сатып алынатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің тізбесі едәуір кеңейтілді.

Осы орайда ұлттық даму институттары Қазақстан экономикасына салынатын инвестиция көлемін ұлғайта түсуде. Тек 2025 жылдың өзінде «Бәйтерек» холдингі арқылы 8 триллионтеңге инвестиция салынады, ал 2027 жылға қарай Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша бұл сома 10 триллион теңгеге дейін ұлғайтылады.

Серпінді дамуға қажетті маңызды шарттардың бірі – шетелдік инвестициялар Қазақстан экономикасына тұрақты тартылуда. Мұны шетелдік кәсіпкерлер тарапынан көрсетіліп отырған еліміздің экономикалық әлеуетіне деген үлкен сенім мен жоғары рейтингтер растап отыр. Атап айтқанда, 2024 жылы Қазақстан Moody’s агенттігінің «Тұрақты» болжамымен өз тарихындағы ең жоғары Baa1 рейтингіне ие болды. Халықаралық S&P, Fitch рейтинг агенттіктері де Қазақстанның несиелік рейтингін инвестициялық сенімділік деңгейінде растады.

Соңғы алты жыл ішінде экономикаға 130 миллиард доллар тікелей шетелдік инвестициялар тартылды.

Шетелдік серіктестер өңдеу өнеркәсібі саласына көбірек инвестиция сала бастағанын атап өту маңызды. Оның көлемі 72,7 миллиард долларға жетті. БҰҰ Қазақстанды теңізге шыға алмайтын елдер арасында ірі ТШИ көлемін алушы ретінде екінші орынға шығарды.

Мемлекет басшысының белсенді дипломатиялық күш-жігерінің арқасында өзге елдермен сауда-экономикалық ынтымақтастық дамып келеді. Нәтижесінде, соңғы алты жылда сыртқы сауда айналымы бір жарым есеге, 94,8 миллиард доллардан 141,4 миллиард долларға дейін өссе, экспорт көлемі 61,1 миллиард доллардан 81,6 миллиард долларға жетті.

Экспорт құрылымында өңделген тауарлар үлесінің артуы атқарылған жұмыстың елеулі нәтижесі болды. Өткен жылдың қорытындысы бойынша олардың шетел нарықтарына экспорты 28,8 миллиард долларға жетті. Бұл 2018 жылғы көрсеткіштен шамамен екі есе жоғары. Машиналар, жабдықтар, көлік құралдары, аспаптар мен құрылғылар экспортының үлесі 1,1%-дан 5,8%-ға дейін артты. Экспорт құрылымындағы шикізаттың үлесі де барған сайын азайып, 2018 жылғы 74,5%-дан 2024 жылы 63,5%-ға дейін төмендеді.

Президенттің басшылығымен еліміздің инфрақұрылымын ауқымды жаңғырту жұмыстары жүргізілуде.

Ұзақ жылдар бойы жылу энергетикасы секторына тиісті көңіл бөлінбей келді: республика бойынша инфрақұрылымдық желілердің тозу деңгейі 65%-ға, ал жекелеген өңірлерде тіпті 90%-ға жетті. Қазір энергетика және коммуналдық салалардағы дағдарыстың ауыр кезеңін еңсере алдық. Егер 2019 жылы жылу көздерінің орташа тозу деңгейі 71%-ға жетсе, қазір оны 61%-ға дейін төмендетуге мүмкіндік туды. Бұл жұмыс жалғасатын болады.

Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша былтыр 86 мың шақырым инженерлік желіні жаңғыртуды, сондай-ақ жаңа қуат көздерін іске қосуды көздейтін Ұлттық жоба іске асырыла бастады. Бұл технологиялық апаттар санын 20%-ға қысқартуға, еліміздегі энергетикалық және коммуналдық секторлардың тозу деңгейін орта есеппен 40%-ға азайтуға, генерацияны 7 ГВт-тан астам арттыруға мүмкіндік береді.

Бұл бағытта отандық өндірістің қуатын барынша тартуға маңыз берілетінін айта кетеу керек. ТКШ саласы үшін өнім шығаратын кәсіпорындардың әлеуетін толық пайдалану жоспарланып отыр. Қазақстандық компаниялардың жоспарланған өнім көлемі шамамен 3,5 триллион теңгені құрайды.

2019 жылдан бері электр энергиясын тұтыну 14%-ға өсіп, шамамен 120 миллиард кВт/сағ құрады. Халық санының өсуін, сондай-ақ жүргізіліп жатқан индустриялық даму және цифрландыру саясатын ескере отырып, энергия тұтыну одан әрі арта түседі деп болжанып отыр. Осыған орай Президент тапсырмасы бойынша ядролық энергетиканы дамыту қолға алынды. Бірінші АЭС құрылысының ауданы анықталды. Тағы екі станция салу үшін құрылыс орындарын анықтау жұмыстары басталды.

Сондай-ақ құрылыс индустриясы да рекордтық өсу қарқынын көрсетіп отыр. 2024 жылы пайдалануға берілген тұрғын үй көлемі 2018 жылмен салыстырғанда 6,4 миллион шаршы метрге немесе 51,4%-ға артып, 19 миллион шаршы метрге жетті. 2019–2024 жылдар аралығында барлығы 97,8 миллион шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілді. Бұл қазақстандық ондаған мың отбасыға жылжымайтын мүлік сатып алуға және тұрмыс деңгейін жақсартуға ықпал етті.

Сонымен қатар жолдардың құрылысы мен оларды жөндеу жұмыстары Президенттің тұрақты бақылауында. Соңғы алты жылда республикалық маңызы бар 4,4 мың шақырым автожолдарды, оның ішінде Орталық – Шығыс, Орталық – Оңтүстік, Талдықорған – Өскемен, Ақтөбе – Атырау – Астрахан және басқа да күре жолдарды реконструкциялау аяқталды. 2024 жылы 12 мың шақырым көлік магистралі құрылыс-жөндеу жұмыстарымен қамтылды, оның 8 мың шақырымы – республикалық, ал қалған 4 мың шақырымы жергілікті жолдарға тиесілі. Бұл – рекордтық көрсеткіш.

Сондай-ақ кейінгі алты жылда 250-ге жуық жол бойындағы сервистік жаңа нысандар салынды. Жол бойында ұлттық стандартқа сай келетін қызмет көрсету нысандарының үлесі 52%-дан 90%-ға дейін ұлғайтылды.

Теміржол көлігі арқылы жүк тасымалдау көлемінің өсуімен қатар жолдарды жөндеу жұмыстарына деген қажеттілік те арта түсуде. Жыл сайынғы күрделі жөндеу көлемі 2019 жылмен салыстырғанда 2024 жылы 41%-ға өсті. Алты жыл ішінде барлығы 3 мың шақырым теміржолға күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілді.

Биыл Достық – Мойынты теміржол учаскесінің екінші желісінің құрылысы аяқталады, бұл өткізу қабілетін 12 жұп пойыздан 60 жұп пойызға дейін арттырады. Сондай-ақ Алматы бекетін  айналып өтетін теміржол желісі де Алматы торабының жүктемесін 40%-ға жеңілдетеді. 

Аталған жобаларды іске асыру Еуропа мен Қытай арасындағы жүк айналымын, сондай-ақ еліміздің экспорттық әлеуетін арттыруға мүмкіндік береді.

2019 жылдан бері теңіз көлігі арқылы тасымалдау көлемі 20%-ға өсті. Транскаспий халықаралық көлік бағыты бойынша айтарлықтай өсім қалыптасып отыр. Көлік инфрақұрылымын жаңғырту бойынша жүргізіліп жатқан жұмыстардың есебінен ТХКБ арқылы транзиттік тасымал көлемі 2019 жылдан бері алты есеге (2024 жылы – 4,5 миллион тонна), қазақстандық өнім экспорты 12 есеге өсті. Мемлекет басшысы жариялаған Астана – Арқалық – Торғай – Ырғыз жаңа тас жолы аталған бағытқа тың серпін бермек.

Елімізді газдандыру жұмыстары жалғасуда. 2025 жылдың басында 12 миллионнан астам адам табиғи газға қол жеткізді. 2024 жылы 1,7 мың шақырымнан астам газ желілері салынды. Биыл елді мекендерді газдандыру бойынша тағы 45 жоба іске асырылуда, бұл газбен қамтылғандарды 12,4 миллион адамға дейін, ал газдандыру деңгейін 62%-ға дейін жеткізуге мүмкіндік береді.

Басым міндеттердің бірі – қазақстандықтарды сапалы ауыз сумен қамтамасыз ету және сумен жабдықтау жүйесін жаңғырту. Соңғы жылдары ауқымды жұмыс атқарылды: егер 2019 жылы сумен жабдықтау қалаларда 97,2% және ауылдарда 86,4% болса, бүгінде бұл көрсеткіштер тиісінше 99,4% және 97,8%-ға жетті. 6 256 ауылдың ішінен 5 523 ауыл сумен қамтылды. Қалған 833 ауыл осы жылдың соңына дейін таза суға қол жеткізеді. Соның ішінде 238 елді мекенде орталықтандырылған сумен жабдықтау жүйелері салынады, 595 ауылдық елді мекенде кешенді блок-модульдер орнатылады.

Астанадағы ауызсу тапшылығы мәселелерін шешу үшін Президент тапсырмасы бойынша 2023 жылы қуаттылығы тәулігіне 105 мың м3 болатын №3 сорғы-сүзгі станциясының құрылысы аяқталды. Сондай-ақ Сәтбаев атындағы каналдан су құбырын тарту жұмыстары басталды. Бұл елорданы сумен қамтамасыз ету мәселесін ұзақ мерзімге шешуге мүмкіндік береді.

Инфрақұрылымды жаңарту, газбен жабдықтау және жол құрылысымен қатар адамдарды төтенше жағдайлардан қорғау да маңызды орын алады. Қайғылы оқиғалар тізбегі ТЖ қызметтерінің материалдық-техникалық жарақтандыру ісінің түйткілді мәселелерін ашып берді.

Президенттің тапсырмасы бойынша апаттық-құтқару жұмыстарын шұғыл әрі тиімді жүргізуге мүмкіндік беретін заманауи апаттық-құтқару техникалары, құрал-жабдық үлгілері сатып алынды. Соңғы алты жылда жабдықталу деңгейі 53%-дан 64%-ға дейін өсті және одан әрі өсе бермек.

Аталған шаралар төтенше жағдайларға қарсы дайындық деңгейін жақсартып қана қоймайды, сонымен бірге қоғамдық қауіпсіздікті де арттыруға ықпал етеді. Халықты құлақтандыру жүйесі сияқты жаңа технологиялар қолданыла бастады.

Қауіпсіздікті қамтамасыз етудің кешенді тәсілі ТЖ қызметтерін дамытуды ғана емес, сонымен қатар «Заң мен Тәртіп» қағидаты шеңберінде қылмысқа қарсы күрес және құқық бұзушылықтардың алдын алу жөніндегі шараларды күшейтуді де қамтиды. 2019 жылдан бері қылмыс деңгейі 52%-ға, қоғамдық орындарда 60%-ға төмендеді.

Азаматтардың, әсіресе әйелдер мен балалардың құқықтарын қорғауды күшейтуге басымдық берілуде. Қасым-Жомарт Тоқаев отбасылық-тұрмыстық зорлық-зомбылықтың жолын кесу туралы үнемі айтып келеді. Осы саясат шеңберінде отбасындағы зорлық-зомбылық үшін жауапкершілікті қатаңдатуға бағытталған, ұрып-соғуды және денсаулыққа қасақана жеңіл зиян келтіруді қылмыстық жазаға жатқызуды көздейтін заң қабылданды. Ол бұрын тек әкімшілік нормалармен реттеліп келген болатын.

Сонымен қатар Мемлекет басшысы жақында ғана өскелең ұрпақты қолдау шараларын жүйеге келтіруге және күшейтуге бағытталған «Қазақстан балалары» атты жаңа біртұтас бағдарламаны ұсынды.

Биылғы 14 наурызда өткен Ұлттық құрылтайда Президент біздің еліміз әлеуметтік мемлекет болып табылатынын тағы да атап өтті. Әрі бұл әлеуметтік көрсеткіштердің өсуі бойынша мемлекеттің нақты шараларынан көрініс тауып отыр.

Соңғы алты жылда ең төменгі жалақы мөлшері кезең-кезеңімен екі есе, яғни 42 500 теңгеден 85 000 теңгеге дейін ұлғайды. Бұл шамамен 2 миллион азаматтың әл-ауқатына оң әсер етті.

600 мыңға жуық педагогтың жалақысы екі есеге артты, үш жыл ішінде дәрігерлердің жалақысы жыл сайын 30%-ға, орта медициналық персоналдың жалақысы 20%-ға көтерілді, әлеуметтік қамсыздандыру саласындағы 38 мың қызметкердің жалақысы екі есеге ұлғайтылды. 

Көпбалалы отбасыларға олардың табысына қарамастан төленетін жәрдемақы енгізілді, бала күтімі бойынша төлемдер бір жылдан бір жарым жылға дейін ұзартылды. Зиянды еңбек жағдайларында жұмыс істейтін қызметкерлер үшін арнайы төлем енгізілді.

2019 жылдан бастап өмір сүру ұзақтығы 73 жастан 75 жасқа дейін ұлғайды. Жалпы өлім-жітім 7,8%-ға, ана өлімі – 26,3%-ға, нәрестелердің шетінеп кету көрсеткіші – 15,8%-ға төмендеді. Бұған профилактиканың тиімділігін арттыру және скринингпен қамту деңгейін кеңейту ықпал етті.

2019 жылдан бастап бүкіл еліміз бойынша 955 денсаулық сақтау нысаны салынды. Олардың ішінде Ұлттық ғылыми онкологиялық орталық және Ұлттық жедел медициналық үйлестіру орталығы сияқты маңызды мекемелер бар.

Президенттің «Аңсаған сәби» арнайы бағдарламасының арқасында, бала сүйе алмаған отбасыларда 2021 жылдан бері 9 мыңнан астам сәби дүниеге келді.

Денсаулық сақтау жүйесінің кадрлық әлеуетін арттыруға, әсіресе ауылдық жерлерді қажетті мамандармен қамтуға ерекше назар аударылып келеді. Мәселен, ауылдық елді мекендерге кемінде 5 жыл мерзімге жұмысқа келген медицина қызметкерлеріне 8,5 миллион теңге мөлшерінде біржолғы ақшалай төлем енгізілді. Тұрғын үй мәселелерін шешудің қолжетімді құралдары бар.

Білім беру саласында атқарылып жатқан іс-шаралар мектептер мен балабақшалардағы орын тапшылығын жоюға, білім сапасын жақсартуға, педагог мәртебесін көтеруге бағытталған. Соңғы алты жылда 1 367 балабақша ашылып, кезекте тұрғандардың санын 5 есеге қысқартуға қол жеткізілді. Әлеуметтік жағдайы төмен отбасылардың балалары 100% тегін тамақпен қамтамасыз етілді.

2019 жылдан бері елімізде рекордтық көлемде – 1 200 мектеп салынып, 1 миллионға жуық оқушы орны ашылды.

Ауылдық жерлердегі 3 мыңнан астам мектеп жаңғыртылды. Бұл 32 апатты жағдайдағы және 71 үш ауысымды мектептің мәселесін, сондай-ақ еліміздегі 200 мектептегі орын тапшылығын шешуге мүмкіндік берді.

Биыл шамамен 200 мектептің құрылысы жалғасады. Сондай-ақ Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, аудан орталықтары мен ауылдарда 1 мың мектепті жаңғырту жұмыстары жүргізіліп жатыр. Бұл өте маңызды бағыт, өйткені еліміздегі орта мектептердің 2/3 бөлігі ауылдық жерлерде орналасқан.

Президент жариялаған «Жұмысшы мамандықтары жылы» техникалық және кәсіптік білім беру жүйесін жетілдіруге тың серпін берді. Жаңа экономика үшін білікті әрі сұранысқа ие кадрларды даярлау мақсатында колледждер мен өнеркәсіптік кәсіпорындар арасындағы ынтымақтастық нығайтылуда. Қазіргі уақытта 498 компания 410 білім беру мекемесін қамқорлыққа алды, «Жас маман» жобасы аясында 180 колледж жаңғыртылды. Колледж студенттерінің стипендиясы 50%-ға ұлғайтылды. ЖОО студенттеріне арналған 62 мың орындық 251 жатақхана пайдалануға берілді.

Ғылыми кадрларды қолдау да ерекше маңызға ие, әсіресе соңғы алты жылда ғылымдағы жастардың үлесі алты есе өсіп, 46%-ды құрағанын ескерсек, бұл мәселенің өзектілігі арта түскенін байқауға болады. Ол үшін докторантураға бөлінетін білім беру гранттарының саны артып, ғылыми зерттеулер жүргізу мүмкіндіктері кеңейе түсуде.

Ғылыми жетістіктерді нақты экономика секторына енгізу және оларды коммерцияландыру – маңызды бағыттардың бірі. Биыл 2 297 ғылыми жоба мен 299 ғылыми-техникалық бағдарлама жүзеге асырылуда. Жас ғалымдар ғылыми қызметке белсенді түрде тартылып, олардың қатысуымен 1 055 жоба іске асырылып жатыр.

Ғылыми әзірлемелерді коммерцияландыруға келетін болсақ, бүгінде 208 жоба қолданысқа сәтті енгізілді, 180-нен астам өндіріс сатылым кезеңіне шықты. Коммерцияландыру жобаларының еліміздің экономикасындағы жалпы үлесі 118,7 миллиард теңгені құрады. 2 мыңнан астам жаңа жұмыс орны ашылды. 25 жоба экспортқа шықты, 6 жобаның сатылым көлемі 1 миллиард теңгеден астам сомаға жетті.

Спорттық инфрақұрылым қарқынды дамып келеді. Алты жыл ішінде өңірлерде 314 дене шынықтыру-сауықтыру кешені және 58 бассейн салынды. Балалар мен жасөспірімдер спорт мектептерінің саны 40-қа, яғни 481-ден 521-ге дейін ұлғайтылды. Нәтижесінде дене шынықтырумен және спортпен жүйелі түрде шұғылданатын азаматтардың үлесі 31,5%-дан 41,4%-ға немесе 5,9 миллион адамнан 8,4 миллион адамға дейін өсті.

Мемлекет басшысының заңсыз иемденілген активтерді қайтарудан түскен қаражатты әлеуметтік міндеттерді шешуге бағыттау жөніндегі тапсырмасы әлеуметтік инфрақұрылымды жаңғыртудың пәрменді құралына айналды.

Арнаулы мемлекеттік қордан білім беру, денсаулық сақтау, спорт, әлеуметтік қамсыздандыру салаларында 280-ге жуық жобаны жүзеге асыруға, сондай-ақ инженерлік желілер мен су шаруашылығы нысандарын жаңғыртуға 194 миллиард теңгеден астам қаражат аударылды.

Мемлекет басшысы жаппай цифрландыру және жасанды интеллектіні енгізу міндетіне басымдық беріп отыр. Бұл экономикалық өсудің жаңа қозғаушы күшіне айналуға тиіс.

Қазақстан IT-қызметтер экспортын ұлғайта отырып және осы бағытта елеулі жетістіктерге қол жеткізіп, Орталық Азия елдері арасында сенімді түрде көш бастап келеді.

Бұл сала бойынша еліміздің бәсекелестік артықшылықтары жетерлік. Цифрлық шешімдер түрлі салаларға дендеп еніп, олардың тиімділігі мен жедел дамуын қамтамасыз етті. Балабақшаларда «Отбасының цифрлық картасы», «Әлеуметтік әмиян» және цифрлық ваучерлер белсенді қолданылады, QazaqLaw (заңнамалық база бойынша көмекші), LLM ұлттық тілдік моделі жасалды, «Бизнестің цифрлық картасы» және басқа да жобалар әзірленуде.

Соңғы бес жылда инновациялық өнім көлемі екі еседен астам, 1,1 триллион теңгеден 2,4 триллион теңгеге дейін өсті.

ЖИ дамуына жәрдемдесу үшін Президент тапсырмасы бойынша «Астана» халықаралық қаржы орталығының базасында қаржыландырудың мақсатты көлемі 1 миллиард долларды құрайтын Qazaqstan Venture Group қорларының венчурлық қоры құрылды.

Қор Қазақстан мен Орталық Азияның инновациялық жобаларына басымдық бере отырып инвестиция салады.

Биыл еліміздің жедел цифрлық трансформациясына ықпал ететін Alem.ai халықаралық жасанды интеллект орталығы ашылады.

Ұлттық құрылтай отырысында Қасым-Жомарт Тоқаев цифрландыру мен жасанды интеллект, көлік, энергетика, агроөнеркәсіп секторы және адам капиталының даму әлеуеті жоғары екенін ерекше атап өтті. Үкімет жүктелген міндеттерді орындауға бар күш-жігерін салады.

Көріп отырғанымыздай, соңғы 6 жыл ішінде атқарылған жұмыс аз емес, бірақ алда бұдан да ауқымды міндеттер тұр.

Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың тегеурінді басшылығымен Қазақстан үлкен жетістіктерге қол жеткізіп, өзінің орасан зор әлеуетін толық іске асыратынына сенімдімін.

Рубрика: Архив | Оставить комментарий

Шесть лет прогресса: Казахстан на пути устойчивого развития

Скоро исполнится шесть лет с того момента, как Касым-Жомарт Кемелевич Токаев возглавил нашу страну. За это время Казахстан, несмотря на многочисленные вызовы, начиная от пандемии коронавируса и до глобальной геополитической напряженности, смог достичь значительных результатов в экономическом развитии.

К концу 2024 года ВВП составил 288 миллиардов долларов. ВВП на душу населения превысил 14 тысяч долларов, увеличившись почти наполовину. Казахстан вплотную приблизился к группе стран с высоким уровнем доходов. 

Глава государства поставил в качестве первоочередной задачи диверсификацию экономики с акцентом на развитие ненефтяного сектора. И уже сейчас есть конкретные результаты этой работы – именно несырьевые отрасли становятся драйвером роста экономики. В 2019-2024 годах производство в обрабатывающей промышленности выросло на 31,4%, в строительстве рост составил 96,3%. В целом в структуре промышленности обрабатывающие предприятия по своей доле сравнялись с добывающими производствами.

Только за 2024 год в сфере обработки реализовано 180 инвестиционных проектов стоимостью 1,3 триллиона тенге. В результате сектор показал рост почти в 6%, и это самый высокий показатель за последнее десятилетие. За шесть лет производство в секторе машиностроения утроилось, а прирост промышленного производства в среднем за год составил 20,3%.

В конкретных цифрах это 134 тысячи единиц легковых автомобилей против 30 тысяч в 2018-м. Аналогично и по грузовым автомобилям, где отмечен рост более чем в шесть раз – до 7,1 тысячи единиц, автобусам – в семь раз, до 2,9 тысячи единиц, спецтехнике – почти в три раза, до 711 единиц.

По поручению Президента начато активное развитие нефтегазохимии. Страна планомерно переходит от сырьевого экспорта к глубокой переработке – выпускаются полимеры, композитные материалы, химические реагенты. Это продукция с высокой добавленной стоимостью, востребованная в различных отраслях. Один из крупных проектов – завод KPI в Атырауской области, который уже запущен и производит полипропилен. По своей мощности этот завод превосходит все аналогичные производства в Центральной Азии.

Рекордный урожай зерновых в прошлом году демонстрирует эффективность мер государственной поддержки аграриев. За шесть лет на субсидирование агропромышленного комплекса выделено 2,5 триллиона тенге, что поддержало рост валовой продукции сельского хозяйства в 1,8 раза – до 8,3 триллиона тенге. Производительность труда на одного занятого в сельском хозяйстве за пять лет выросла в два раза, достигнув 4,2 миллиона тенге, а объем производства продуктов питания увеличился в 2,1 раза.

Поддержка отечественных товаропроизводителей – один из основных приоритетов Главы государства. В государственных закупках кратно расширен перечень товаров, работ и услуг машиностроительной, металлургической, строительной, легкой и химической промышленности, а также продовольственных товаров, которые закупаются исключительно у казахстанских производителей.

При этом национальные институты развития продолжают увеличивать инвестиции в казахстанскую экономику. Только в 2025 году через холдинг «Байтерек» будет инвестировано 8 триллионов тенге, а к 2027-му эта сумма по поручению Главы государства будет доведена до 10 триллионов.

Важным условием динамичного развития является привлечение иностранных инвестиций, которые стабильно поступают в экономику Казахстана. Это подтверждает высокое доверие зарубежных предпринимателей к экономическому потенциалу страны и подкрепляется высокими рейтингами. Так, в 2024 году Казахстан получил самый высокий рейтинг в своей истории — Baa1 с прогнозом «Стабильный» от агентства Moody’s. Международные агентства S&P и Fitch также подтвердили кредитные рейтинги Казахстана на инвестиционном уровне.

За последние шесть лет в экономику было привлечено 130 миллиардов долларов прямых иностранных инвестиций. 

Важно отметить, что зарубежные партнеры стали больше вкладывать в отрасли перерабатывающей промышленности – на них пришлось 72,7 миллиарда долларов. ООН назвала Казахстан вторым крупнейшим получателем ПИИ среди стран, не имеющих выхода к морю.

Благодаря активным дипломатическим усилиям Главы государства развивается торгово-экономическое сотрудничество с другими странами. В результате за последние шесть лет внешнеторговый оборот увеличился в полтора раза – с 94,8 до 141,4 миллиарда долларов, а объем экспорта вырос с 61,1 до 81,6 миллиарда долларов.

При этом значимым результатом работы стал прирост доли экспорта обработанных товаров. По итогам прошлого года их зарубежные поставки достигли 28,8 миллиарда долларов, что выше показателя 2018 года почти в два раза. Доля экспорта машин, оборудования, транспортных средств, приборов и аппаратов возросла с 1,1% до 5,8%. Продолжается тренд на снижение доли сырья в структуре экспорта – с 74,5% в 2018-м до 63,5% в 2024 году.

Под руководством Президента проводится масштабная модернизация инфраструктуры страны. 

Долгие годы сектору теплоэнергетики не уделялось должного внимания: изношенность инфраструктурных сетей по республике достигла 65%, а в отдельных регионах – и вовсе 90%. Сейчас острую фазу кризиса в энергетическом и коммунальном секторах удалось преодолеть. Если в 2019 году средний уровень износа теплоисточников достигал 71%, то в настоящее время его удалось снизить до 61%. И эта работа будет продолжена.

По поручению Главы государства в прошлом году началась реализация Национального проекта, который предусматривает модернизацию 86 тысяч километров инженерных сетей, а также ввод новых мощностей генерации. Это позволит сократить количество аварий на 20%, снизить износ энергетического и коммунального секторов в среднем по стране на 40%, а также нарастить генерацию более чем на 7 ГВт. 

Важно отметить, что по этому направлению будет максимально задействовано отечественное производство. Планируется полная загрузка предприятий, производящих продукцию для сферы ЖКХ. Планируемый объем продукции казахстанских компаний составит порядка 3,5 триллиона тенге.

С 2019 года потребление электроэнергии возросло на 14% и составило около 120 миллиардов кВтч. Учитывая рост населения, а также проводимую политику по индустриальному развитию и цифровизации, прогнозируется дальнейшее увеличение энергопотребления. В этой связи по поручению Президента развивается ядерная энергетика. Определен район строительства первой АЭС. Начаты работы по определению мест для строительства еще двух станций.

Рекордные темпы роста показывает строительная отрасль. Объем ввода жилья в 2024 году по сравнению с 2018 годом увеличился на 6,4 миллиона квадратных метров, или на 51,4%, и достиг 19 миллионов. Всего же с 2019-го по 2024 год введено 97,8 миллиона квадратных метров жилья. Это позволило десяткам тысяч казахстанских семей приобрести свою недвижимость и повысить уровень жизни.

Кроме того, на постоянном контроле Президента находятся ремонт и строительство дорог. За последние шесть лет завершена реконструкция 4,4 тысячи километров автомобильных дорог республиканского значения. Это коридоры Центр – Восток, Центр – Юг, Талдыкорган – Усть-Каменогорск, Актобе – Атырау – Астрахань и другие. В 2024 году строительством и ремонтом было охвачено сразу 12 тысяч километров транспортных магистралей, из которых 8 тысяч километров относятся к республиканским, а оставшиеся 4 тысячи – к местным дорогам. Это рекордный показатель.

Также за последние шесть лет было построено около 250 новых объектов придорожного сервиса. Доля объектов придорожного сервиса, соответствующих национальному стандарту, увеличена с 52% до 90%.

На фоне роста объема перевозок грузов ж/д транспортом растет потребность в ремонтных работах. Ежегодный объем капитального ремонта по сравнению с 2019 годом в 2024 году вырос на 41%. Всего же за шесть лет капремонтом охвачено 3 тысячи километров железных дорог.

В текущем году будет завершено строительство вторых ж/д путей Достык-Мойынты, что увеличит пропускную способность с 12 пар поездов до 60, а также обводная Алматы, которая на 40% разгрузит Алматинский ж/д узел.

Реализация данных проектов позволит нарастить грузооборот между Европой и Китаем, а также повысить экспортный потенциал нашей страны.

Перевозки морским транспортом с 2019 года выросли на 20%. Значительный рост наблюдается по Транскаспийскому международному транспортному маршруту. За счет проводимых работ по модернизации транспортной инфраструктуры объем транзитного потока по ТМТМ с 2019 года вырос в шесть раз (2024 год – 4,5 миллиона тонн), в 12 раз увеличился экспорт казахстанской продукции. Новая автомагистраль Астана – Аркалык – Тургай – Иргиз, объявленная Главой государства, придаст маршруту дополнительный импульс.

Продолжается газификация страны. К началу 2025 года доступом к природному газу обеспечены более 12 миллионов граждан. В 2024-м было построено более 1,7 тысячи километров газовых сетей. В этом году реализуется еще 45 проектов по газификации населенных пунктов, что увеличит охват населения до 12,4 миллиона человек, а уровень газификации – до 62%.

Приоритетной задачей является обеспечение казахстанцев доступом к качественной питьевой воде и модернизация системы водоснабжения. За последние годы проделана значительная работа: если в 2019 году обеспеченность водоснабжением составляла 97,2% в городах и 86,4% в селах, то сегодня эти показатели достигли 99,4% и 97,8% соответственно. Из 6 256 сел водой обеспечены 5 523. Оставшиеся 833 села получат доступ к чистой воде до конца текущего года. В 238 из них будут построены объекты централизованного водоснабжения, в 595 сельских населенных пунктах будут установлены комплексные блок-модули.

Для решения проблем с дефицитом питьевой воды в Астане  по поручению Президента в 2023 году завершено строительство насосно-фильтровальной станции №3 мощностью 105 тысяч м3 в сутки. Начинается работа по строительству водовода от канала им. Сатпаева, что позволит долгосрочно решить вопрос водоснабжения столицы.

Наряду с инфраструктурной модернизацией, газификацией и строительством дорог важное значение имеет защита граждан от чрезвычайных ситуаций. Череда трагических событий обнажила проблемы материально-технического оснащения служб ЧС.

По поручению Президента были приобретены современные образцы спасательной техники, оборудования и снаряжения, позволяющие оперативно и эффективно проводить аварийно-спасательные работы. За последние шесть лет уровень оснащенности вырос с 53% до 64% и будет расти дальше.

Эти меры способствовали не только повышению готовности к чрезвычайным ситуациям, но и повышению общественной безопасности. Начали применяться новые технологические решения, такие как система оповещения населения.

Комплексный подход к обеспечению безопасности включает не только развитие служб ЧС, но и усиление мер по борьбе с преступностью и профилактике правонарушений в рамках принципа «Закон и Порядок». Начиная с 2019 года, уровень преступности снизился на 52%, в общественных местах – на 60%.

Первостепенное внимание уделяется усилению защиты прав граждан, особенно женщин и детей. Касым-Жомарт Токаев выступает за недопустимость семейно-бытового насилия. В рамках этой политики принят закон, направленный на ужесточение ответственности за насилие в семье, предусматривающий криминализацию побоев и умышленного причинения легкого вреда здоровью, которое ранее регулировалось только административными нормами.

Кроме того, Глава государства анонсировал новую единую программу «Дети Казахстана», направленную на систематизацию и усиление мер поддержки подрастающего поколения.

На прошедшем 14 марта т.г. Национальном курултае Президент еще раз подчеркнул, что наше государство – социальное. И это выражается в конкретных мерах государства по росту социальных показателей.

За последние шесть лет размер минимальной заработной платы поэтапно повышен в два раза: с 42 500 тенге до 85 000 тенге. Это позитивно отразилось на благосостоянии около 2 миллионов граждан. В два раза повышена заработная плата порядка 600 тысяч педагогов, на протяжении трех лет повышалась заработная плата врачам ежегодно на 30%, среднему медицинскому персоналу – на 20%, в два раза повышена заработная плата 38 тысячам работников сферы соцобеспечения. Введено пособие для многодетных семей, выплачиваемое независимо от их доходов, продлены выплаты по уходу за ребенком с одного года до полутора лет. Внедрена специальная выплата для работников, занятых во вредных условиях труда.

Начиная с 2019 года, ожидаемая продолжительность жизни увеличилась с 73 до 75 лет. Общая смертность снизилась на 7,8%, материнская – на 26,3%, младенческая – на 15,8%. Этому способствовало повышение эффективности профилактики и расширение охвата скринингами.

С 2019 года по всей стране построено 955 объектов здравоохранения. Среди них такие значимые учреждения, как Национальный научный онкологический центр и Национальный координационный центр экстренной медицины.

Благодаря реализуемой специальной президентской программе «Аңсаған сәби», в семьях, которые не имели возможности завести детей, с 2021 года родились более 9 тысяч младенцев.

Особое внимание уделяется повышению кадрового потенциала системы здравоохранения, особенно в сельской местности. К примеру, введена единовременная денежная выплата в размере 8,5 миллиона тенге медицинским работникам, прибывшим на работу в сельские населенные пункты на срок не менее 5 лет. Имеются доступные инструменты решения жилищных вопросов.

В сфере образования работа нацелена на устранение дефицита мест в школах и детсадах, улучшение качества знаний, повышение статуса педагога. За последние шесть лет открыто 1 367 детских садов, что снизило очередность в пять раз. 100% детей из социально уязвимых семей обеспечены бесплатным питанием.

С 2019 года в Казахстане построено рекордное количество школ – 1 200 учебных заведений, что обеспечило около 1 миллиона ученических мест. 

Модернизировано более 3 тысяч сельских школ, что позволило решить проблему 32 аварийных и 71 трехсменной школы, а также дефицита мест в 200 школах Казахстана.

В текущем году продолжится строительство около 200 школ. Также по поручению Главы государства идет работа по модернизации 1 тысячи школ в райцентрах и селах. Это важное направление, так как 2/3 всех средних школ находятся именно в сельской местности.

Объявленный Президентом Год рабочих профессий придал импульс совершенствованию системы технического  и профессионального образования. В целях подготовки квалифицированных и востребованных кадров для новой экономики укрепляется взаимодействие колледжей и промышленных предприятий. 410 образовательных заведений охвачены шефством 498 компаний, модернизировано 180 колледжей по проекту «Жас маман». Увеличен размер стипендий студентов колледжей на 50%. Для учащихся вузов введено 251 общежитие на 62 тысячи мест.

Не менее важна поддержка научных кадров, особенно с учетом того, что доля молодежи в науке за последние шесть лет выросла в шесть раз и составила 46%. Для этого увеличивается количество образовательных грантов на обучение в докторантуре, расширяются возможности для проведения исследований.

Важным направлением является внедрение научных достижений в реальный сектор экономики и их коммерциализация. В этом году реализуется 2 297 научных проектов, 299 научно-технических программ. Молодые ученые активно вовлечены в научную деятельность – ими ведется 1 055 проектов.

Что касается коммерциализации научных разработок, то сегодня уже 208 проектов успешно внедрены, а более 180 производств вышли на этап продаж. Общий вклад проектов коммерциализации в экономику страны составил 118,7 миллиарда тенге. Создано более 2 тысяч новых рабочих мест. 25 проектов вышли на экспорт, 6 проектов достигли продаж с объемом более 1 миллиарда тенге.

Активно развивается спортивная инфраструктура. За шесть лет построено 314 физкультурно-оздоровительных комплексов и 58 бассейнов в регионах. Увеличено количество детско-юношеских спортивных школ на 40 единиц – с 481 до 521. В результате доля граждан, систематически занимающихся физической культурой и спортом, выросла с 31,5%, или 5,9 миллиона человек, до 41,4%, или 8,4 миллиона человек.

Поручение Главы государства о направлении средств, поступивших от возврата незаконно выведенных активов, на решение социальных задач стало действенным инструментом модернизации социальной инфраструктуры. 

Из Специального государственного фонда уже перечислено более 194 миллиардов тенге на реализацию порядка 280 проектов в сферах образования, здравоохранения, спорта, социального обеспечения, а также для модернизации инженерных сетей и водных сооружений.

Глава государства акцентирует внимание на задаче тотальной цифровизации и повсеместного внедрения искусственного интеллекта. Это должно стать новой движущей силой экономического роста. 

Казахстан достиг определенных успехов в этом направлении, нарастив экспорт IT-услуг и уверенно лидируя среди стран Центральной Азии.

Это отрасль, в которой у нашей страны есть конкурентные преимущества. Цифровые решения прочно интегрировались в различные сферы, обеспечивая их эффективность и ускоренное развитие. Активно применяется «Цифровая карта семьи», «Социальный кошелек» и цифровые ваучеры в детсадах, созданы QazaqLaw (помощник по законодательной базе) и национальная языковая модель LLM, разрабатывается «Цифровая карта бизнеса» и другие.

Объем инновационной продукции за последние пять лет увеличился более чем в два раза – с 1,1 триллиона тенге до 2,4 триллиона тенге.

Для содействия развитию ИИ по поручению Президента на базе Международного финансового центра «Астана» создан венчурный фонд фондов Qazaqstan Venture Group с целевым объемом финансирования в 1 миллиард долларов. 

Фонд будет в приоритетном порядке инвестировать в инновационные проекты в Казахстане и Центральной Азии.

В текущем году откроется Международный центр искусственного интеллекта Alem.ai, который будет способствовать ускоренной цифровой трансформации страны.

На прошедшем заседании Национального курултая Касым-Жомарт Токаев особо отметил высокий потенциал развития цифровизации и искусственного интеллекта, сферы транспорта, энергетики, агропромышленного сектора, человеческого капитала. Правительство приложит все усилия для выполнения поставленных задач.

Как видно, за прошедшие 6 лет удалось сделать немало, но впереди еще более амбициозные задачи. 

Убежден, что под уверенным руководством Касым-Жомарта Кемелевича Токаева Казахстан добьется больших успехов, в полной мере реализует свой огромный потенциал.

Рубрика: Архив | Оставить комментарий

📹Казахстан запустит 190 индустриальных проектов в 2025 году

От удобрений до автомобилей: Казахстан запустит 190 индустриальных проектов в 2025 году

«Казахстану нужна сильная, технологически прогрессивная промышленность, способная успешно конкурировать на глобальном и особенно на региональном рынках».                                        
Касым-Жомарт Токаев, Президент Республики Казахстан
В 2025 году в Казахстане будет реализовано максимальное количество индустриальных проектов за последние пять лет.
Запуск 190 проектов на сумму 1,5 трлн тенге позволит создать 20,1 тыс. новых рабочих мест. При выходе на полную мощность объем производства достигнет 2,2 трлн тенге.
В Казахстане начнут производить дополнительные объемы пероксида водорода, жидкого стекла, серной кислоты, а также минеральных удобрений, полипропилена и желтого фосфора. Эти проекты позволят значительно укрепить позиции на рынке и способствовать дальнейшему развитию химической отрасли.
В этом году заработают заводы по производству сэндвич-панелей, керамического кирпича, сухих строительных смесей. Запуск двух заводов – «Qaragandy Power Silicon» и «Ekibastuz FerroAlloys» – позволит значительно повысить объемы производства ферросплавов.
В период с 2025 по 2035 годы министерство реализует 9 крупных проектов в металлургии, машиностроении и химической промышленности. При выходе на проектную мощность этих проектов объем произведенной продукции составит порядка $7,3 млрд.
Будет привлечено 6 трлн тенге инвестиций и создано 12 тыс. рабочих мест. Проекты входят в пул из 17-ти крупных инициатив, сформированных по поручению Президента, с перспективой создания 25 тыс. рабочих мест. Все проекты направлены на создание кластеров высокого передела.
«Будут запущены такие знаковые проекты, как заводы по производству автомобилей, выпуску горячебрикетированного железа, строительству медеплавильного завода, аммиачно-карбамидного комплекса, обогатительно-производственного комплекса для производства калийных солей и гидрометаллического комбината.
Эти предприятия обеспечат выпуск новой продукции для машиностроительных и автомобилестроительных предприятий, что позволит значительно укрепить промышленный потенциал Казахстана», — подчеркнул Министр промышленности и строительства.
Из этих девяти проектов два запустят в 2025 году. Завод по производству автомобилей KIA в Костанайской области с 1500 рабочими местами будет выпускать 70 тыс. автомобилей в год. Мультибрендовый завод в Алматы по производству автомобилей Changan, Chery и Haval обеспечит 3600 рабочих мест и выпуск 90 тыс. машин ежегодно.
Благодаря новым проектам в автомобилестроении в 2025 году ожидается рост продукции в 5%. По расчетам, будет выпущено 149 тыс. легковых автомобилей (в 2024 году – 134 тыс.).
В Казахстане впервые за пять лет зафиксирован рост производства в обрабатывающей промышленности на 5,9%. Это произошло благодаря увеличению объемов в металлургии (+6,9%), машиностроении (+9,7%), химической промышленности (+7,7%) и других отраслях. Общий объем производства составил 24,5 трлн тенге.
Цветная и черная металлургия показывают стабильный рост. Увеличиваются производство и переработка меди, алюминия, цинка и свинца. Активно развивается производство строительных материалов, что позволяет закрывать нишевые потребности внутреннего рынка и выходить на экспортные рынки.
Для реализации индустриальных проектов действуют 15 специальных экономических и 51 индустриальная зоны. В 2025 году на их территории планируется реализовать 110 проектов.
В стране внедрен новый механизм – малые промышленные зоны, предлагающие готовые помещения для бизнеса. В рамках проекта предприниматели могут получить льготные кредиты на строительство объектов и выгодные условия аренды, что помогает развивать малый и средний бизнес.
Сегодня инвесторами реализуются 34 малые промышленные зоны в восьми регионах страны (Астана, Шымкент, Северо-Казахстанская, Карагандинская, Костанайская, Жамбылская, Кызылординская, Туркестанская области). В 2025 году планируется создание малых промышленных зон в 14-ти регионах.
Одной из мер поддержки станет Единый реестр казахстанских производителей с полной информацией о предприятиях.
Крупных заказчиков обяжут утверждать программы по развитию местной продукции. Кроме того, при строительстве социальных объектов замена отечественных строительных материалов и оборудования на импортные будет требовать согласования с маслихатами.
Данные меры направлены на укрепление позиций отечественных производителей, повышение их конкурентоспособности и стимулирование малого и среднего бизнеса.
В 2024 году было реализовано 163 проекта в обрабатывающем секторе и 17 проектов в горнодобывающей промышленности. Общая сумма инвестиций составила более 1,3 трлн тенге.
Новые производства открыты в большинстве регионов. Наибольшее количество проектов реализовано в Туркестанской, Алматинской, Жамбылской, Костанайской, Кызылординской, Северо-Казахстанской областях, городах Алматы и Шымкенте.
В стране начали работать предприятия по производству катодной меди, золота в слитках dore. Впервые в Казахстане начали производить вольфрамовый концентрат. Запущены заводы по выпуску трубопроводной арматуры, теплоизоляционных материалов, керамической плитки, автомобилей Chevrolet Onix, мебели и компонентов для грузовых автомобилей.
После выхода на полную мощность проектов, введенных в 2024 году, объем производства составит около 2 трлн тенге.
В Казахстане эффективно работает поддержка отечественных производителей через офтейк-контракты и долгосрочные договора, что помогает увеличивать долю местной продукции. В 2024 году крупными субъектами заключено порядка 600 долгосрочных договоров и офтейк-контрактов на сумму 704 млрд тенге. Министерство продолжит работу по стимулированию развития внутристрановой ценности.
Индустриальное развитие в Казахстане играет важную роль в поддержании стабильного экономического роста. Государство развивает промышленность, что помогает создавать новые рабочие места и снижать зависимость от иностранных товаров. Это, в свою очередь, способствует улучшению производства внутри страны.

Рубрика: Архив | Оставить комментарий