Ақмола облысында санитарлық қауіпсіздіктің нәзік шекарасы тағы да еске салынды – әсіресе жаз маусымында. Мамыр айының соңында Бурабай ауданында тағы бір жаппай тамақтан улану оқиғасы тіркелді: 18 бала зардап шекті, төртеуі Көкшетау қаласының жұқпалы аурулар бөліміне жатқызылды. Алғашқыда дәрігерлер бактериалды ішек инфекциясы деген болжам жасаған, алайда кейін диагноз “вирустық энтерит” деп нақтыланды. Бұл — жай ғана алаңдатарлық оқиға емес, балалардың жазғы демалысын ұйымдастыру мен қоғамдық тамақтандыру саласындағы жүйелі мәселелердің белгісі.
Соңғы үш жылда өңірде жаппай уланудың сегіз оқиғасы тіркелген – географиясы Бурабай, Қосшы және Көкшетау қалаларын қамтиды. Олардың салдарынан ондаған адам, соның ішінде балалар зардап шеккен. Бұл оқиғалар ауқымы жағынан еліміздің өзге өңірлеріндегі жағдайлардан аса ауыр болмаса да, олардың қайталануы орынды сұрақтар туындатады.
2024 жылы республика бойынша 18 жаппай улану оқиғасы тіркеліп, 700-ден астам адам зардап шеккен (оның 500-ден астамы – балалар). Осы жағдай аясында Ақмола облысында профилактика шаралары күшейтіліп отыр. Наурыз айынан бастап әлеуметтік желілер, тікелей эфирлер, семинарлар мен дәрістерді қамтыған кең көлемді ақпараттық науқан басталды. Сонымен қатар, рұқсатсыз жарнама таратушы балалар лагерьлеріне мониторинг жүргізіліп, кәсіпкерлермен түсіндіру жұмыстары жүріп жатыр.
Дегенмен, барлық түсіндіру шараларына, облыс әкімдігі, прокуратура және бизнес өкілдерінің қатысуымен өткен үйлестіру жиналыстарына қарамастан, мәселе шешімін таппай тұр. Соңғы жағдай мамыр айының соңында – барлық жиындар мен бақылау туралы мәлімдемелерден кейін орын алды. Бұл оқиға тек жергілікті атқарушыларға ғана емес, рұқсат беру, мониторинг жүргізу және ведомствоаралық өзара іс-қимыл жүйесіне де сын тудырып отыр. Жоспарда көрсетілмеген, келісімсіз өткізілген футбол турнирі де алаңдатады – бұл жазғы демалыс нарығындағы «көлеңкелі» қызметке толық бақылаудың жоқтығын көрсетеді.
Бүгінгі күні облыста ресми түрде рұқсат алған 6 балалар лагері жұмыс істеуде. Олардың тізімі санитариялық қызметтің ресми сайтындағы арнайы парақшада жарияланып тұрады. Алайда негізгі қауіп – дәл осы рұқсатсыз демалыс базаларында, бейресми лагерьлер мен лицензиясыз қызмет көрсететін асханаларда жатыр.
Тамақтан улану оқиғалары, тіпті қайғылы салдарға әкеп соқпаса да, “жаздың үйреншікті статистикасы” ретінде қабылданбауы тиіс. Әрбір жағдай – ата-ананың сеніміне сызат түсіретін, баланың денсаулығына қауіп төндіретін және бүкіл жүйеге сын болатын елеулі сынақ. Профилактикалық жұмыстар нақты қауіптердің алдын ора алмаған жағдайда, кез келген ақпараттық науқан жай ғана формалдылық болып қала бермек.
